Koncepcje psychologiczne człowieka - human psychological conceptions
pewnego rodzaju portrety osobowości człowieka opisujące jak funkcjonuje człowiek, jakie prawa rządzą przebiegiem jego procesów poznawczych i motywacyjnych. Psychologia wyróżnia cztery takie koncepcje.
1. Koncepcja behawiorystyczna: według niej człowiek jest układem reaktywnym, jego zachowanie jest całkowicie sterowane przez środowisko zewnętrzne, przez system nagród i kar znajdujący się w jego otoczeniu.
2. Koncepcja psychodynamiczna: według niej zachowanie się ludzi jest określone przez wewnętrzne siły dynamiczne zwane popędami, potrzebami lub dążeniami, przy czym między tymi siłami dynamizującymi jednostkę a społecznymi kryteriami oceny występują konflikty, których rozwiązywanie umożliwia jednostce przystosowanie się do otaczającego ją świata.
3. Koncepcja poznawcza: według niej człowiek jest układem przetwarzającym informacje z zewnątrz, a jego zachowanie zależy od wzajemnych oddziaływań pomiędzy napływającym strumieniem informacji zewnętrznych oraz nagromadzonymi wcześniej zasobami informacji wewnętrznych, czyli strukturami poznawczymi jednostki.
4. ,,Koncepcja” humanistyczna: według tej ,,koncepcji” istnieje w człowieku tendencja lub potrzeba wzrostu w kierunku dającym się ogólnie ująć jako ,,samoaktualizacja, czyli zdrowie psychiczne, wewnętrzny pęd do jedności osobowej, do spontanicznej ekspresyjności, do pełnej indywidualności i tożsamości” (A. Maslow), przy czym człowiek świadomie dokonuje aktów wyboru, które to akty wiążą się z wartościami preferowanymi przez niego na różnych etapach drogi do samorealizacji.
[J. Penc]
Zobacz również:
osobowość
,
osobowości pracowników
,
osobowości menedżerów
|