Funkcje płacy - wage functions

role, które pełni płaca (wynagrodzenie za pracę) w życiu pracownika, firmy i społeczeństwa. Role te są wielostronne, gdyż płaca jest jedną z najważniejszych a zarazem bardzo złożonych kategorii naszego życia. Ma ona też różne wymiary: gospodarczy, społeczny, prawny, psychologiczny, moralny a nawet polityczny.
W teorii ekonomii i socjologii wyróżnia się najczęściej następujące funkcje płacy:
 dochodową: płaca jest podstawą kształtowania poziomu dochodów pracowniczych (rodzinnych), i określa sytuację dochodową gospodarstw domowych oraz możliwość zaspokojenia ich potrzeb dzięki nabywaniu dóbr i usług konsumpcyjnych oraz oszczędzaniu pewnej ich części;
 motywacyjną: płaca jako element kosztów działalności gospodarczej skłania pracodawców do racjonalnego i oszczędnego gospodarowania zasobami pracy, zaś jako główny element dochodów pracowniczych skłania pracowników do lepszej, wydajniejszej pracy, podnoszenia i zmiany kwalifikacji zawodowych, utrzymania lub zmiany miejsca pracy;
 kosztową: płaca i związane z nią opłaty są ważnym składnikiem kosztów własnych produkcji, rzutujących na poziom kosztów jednostkowych i rentowność firmy. Wysokipoziom płac podnosi koszty własne, ale niekoniecznie prowadzi do pogorszenia rentowności wskutek zwiększenia kosztu jednostkowego, jeśli firma osiąga wysoką wydajność, w pełni wykorzystuje czas pracy, doskonali organizację pracy i produkcji a także racjonalnie gospodaruje pozostałymi czynnikami produkcji;
 społeczną: płaca kształtuje stosunek do pracy, dyscyplinę pracy, preferencje co do wyboru rodzaju i poziomu kwalifikacji oraz miejsca pracy, wpływa na kształtowanie stosunków wzajemnych między pracownikami i między pracownikami a pracodawcami, a także na ład i spokój społeczny; jest również znaczącym wyznacznikiem pozycji społecznej pracownika (rola stratyfikacyjna płacy);
 informacyjną: wysokość i zróżnicowanie płac stanowi dla pracowników, pracodawców, związków zawodowych i państwa ważny instrument aktywnego kształtowania polityki dochodów, określania poziomu struktury i dynamiki płac w poszczególnych sferach i działach gospodarki.
[J. Penc]