Dźwignia finansowa - financial leverage

metoda polegająca na wykorzystaniu kapitału pożyczonego (obcego) do powiększenia zysków danej firmy. Określa ona zakres wykorzystania przez przedsiębiorstwo kapitału obcego, proporcje wykorzystania kapitału obcego i własnego a zarazem stopień uzależnienia finansowego. Wskaźnik tej dźwigni wyraża stosunek kapitału własnego do kapitału pożyczonego (długoterminowego). Wskaźnik ten jest trudy do określenia, gdyż nie ma pożyczek długoterminowych. Trudno jest oszacować stopień uzależnienia firmy od dźwigni, należy jednakże pamiętać o ryzyku z tytułu dużego uzależnienia.
Taką dźwignią są na przykład obligacje, które podwyższają zysk na akcję dla danego zysku operacyjnego netto (jeśli firma zarabia więcej niż wypłaca posiadaczom obligacji), co nazywa się pozytywnym efektem dźwigni.
Opieranie się w dużym stopniu na kapitale pożyczonym, czyli finansowanie długiem może potencjalnie zwiększyć zyskowność firm, ale zwiększa też ryzyko jej działania, a poza tym może obniżyć zysk na akcję w gorszych okresach działalności. O firmach, które działają przy wysokim udziale kapitału pożyczonego o stałym oprocentowaniu, mówi się, że pozostają w stanie dużego uzależnienia (mają silne ,,dźwignie”) i mogą nie przetrwać, jeśli zmniejszą się zyski bądź zmienią kursy walutowe.
Dźwignia ta działa pozytywnie tylko wówczas, gdy uzyskana stopa zysku jest wyższa od stopy procentowej pożyczonego kapitału. Dlatego też kierownictwo firmy powinno prowadzić stałą ocenę ryzyka związanego z wystąpieniem efektu dźwigni poprzez przewidywania prawdopodobieństwa sprzyjających bądź niekorzystnych warunków ekonomicznych. Zadanie to jest łatwiejsze przy zastosowaniu analizy progu rentowności (breakeven analysis). Wykorzystuje się ją przy badaniu wpływu dźwigni na kształtowanie się zysku na jedną akcję dla różnych poziomów produkcji i sprzedaży lub różnych poziomów zysku operacyjnego.
Z efektu dźwigni finansowej wynika, że przy rosnących zyskach warto nabywać akcje firmy o dużym uzależnieniu (silnej dźwigni), jeśli zaś zyski spadają to lepiej mieć akcje firmy o małym uzależnieniu (słabej dźwigni).
[J. Penc]