Bariera podaży i popytu
tworzy ją relacja wielkości i struktury oferowanych produktów i usług oraz zapotrzebowania wszystkich rodzajów i grup nabywców określonego przez strukturę ich potrzeb i wysokość zasobów pieniężnych. Przewaga popytu nad podażą występuje na rynku określanym jako rynek producenta lub dostawcy. Na tym rynku jest więcej pieniędzy i gotowości ich wydania przez nabywców niż produktów, które pragną kupować. W krajach o gospodarce kapitalistycznej rynek producenta powstał dzięki możliwości masowej produkcji, zapoczątkowanej Rewolucją Przemysłową w Anglii w XVIII wieku, która wytworzyła masowy popyt. Charakter tego rynku utrzymywał się z różnym nasileniem w poszczególnych krajach europejskich, w Ameryce, Japonii i innych do czasu drugiej wojny światowej. Jego cechą była wysoka ekspansja produkcji i podaży przy jeszcze wyższym popycie, co pozwalało bez specjalnych zabiegów uzyskiwać sprzedaż wytworzonych produktów. Odmienne przyczyny i następstwa są związane z barierą podaży zapoczątkowaną i trwającą kilkadziesiąt lat, od powstania Związku Radzieckiego i występującą w Polsce i innych krajach w całym okresie tzw. realnego socjalizmu. Bariera podaży na tym rynku producenta została celowo spowodowana przez założenia i realizację systemu centralnego planowania i zarządzania, Była to metoda zapewniająca zbyt (a nie swobodną sprzedaż) wszystkiego co zostanie wytworzone, na skutek trwałych braków nawet podstawowych dla zaspokojenia potrzeb produktów i wykorzystywania zasobów na cele poza konsumpcyjne. Rynek producenta w tych krajach utrwalił bardzo niską jakość wytwarzanych produktów i wykonywanych usług, brak motywacji do dobrej innowacyjnej wytwórczości i handlu i wytworzył dominację przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i usługowych nad wszystkimi nabywcami, a zwłaszcza nad konsumentami. Zabieganie o nabywców zostało zastąpione przez starania nabywców o możliwość zdobycia każdego prawie produktu i usługi. Trwałą cechą rynku nabywcykonsumenta, powszechnie obecnie występującego w krajach gospodarki rynkowej jest bariera popytu oznaczająca, że dla przeważającej podaży nad popytem trzeba stale pozyskiwać nabywców aby móc egzystować na rynku. Wiedza i sztuka pozyskiwania nabywców jak najlepszym zaspokajaniem ich potrzeb jest podstawą koncepcji i praktyki marketingu.
[T. Sztucki]
|