Trzecia fala - third wave

fala wielkich przemian, które rodzą nową cywilizację otwierającą przed ludzkością nowe wyzwalające możliwości. Twórca tej koncepcji – Alvin Toffler – głosi potrzebę przewartościowania ekonomii i stylu życia społeczeństw. Jego zdaniem prawdziwą podstawą gospodarczą nowej cywilizacji będą zróżnicowane i odnawialne źródła energii, zasilające nowoczesne gałęzie przemysłu: mikroelektonikę i komputery, przemysł kosmiczny, przemysł biologiczny oraz genetyczny. Żaden z tych przemysłów nie będzie wymagał podobnych ilości energii, surowców i środków transportu jaki zużywa przemysł obecny. W nowoczesnym społeczeństwie standardowa kultura masowa ustępuje miejsca odmasowionym i zróżnicowanym środkom wymiany informacji. Także standardowa produkcja zostanie wyparta przez krótkie serie produktów wytwarzanych na życzenie klienta. Dzięki komputerom zmieni się charakter produkcji: będzie można pracować w domu w porze dogodnej dla każdego. Dawny podział czasu przestanie być aktualny: sporą część wolnego czasu, który będzie powszechnie dostępny, ludzie będą spędzać na prosumpcji, czyli na wytwarzaniu dóbr i usług na własny użytek. Awans prosumpcji zmieni cały pejzaż gospodarczy. Zmieni się cel ludzkiej pracy. Tylko część wysiłku człowieka będzie pochłaniać tworzenie dóbr i usług przeznaczonych na wymianę. Wiele potrzeb każdy będzie mógł zaspokoić sam. Zmaleje znaczenie zysku i pieniądza: dochody i zyski nie będą głównym celem ludzkich działań. Wzrośnie ranga innych pozaekonomicznych wartości, w tym także ekologicznych. Ludzie nie będą walczyć z naturą, lecz żyć ze swym środowiskiem w harmonii. Społeczeństwo będzie bardziej zróżnicowane, bardziej demokratyczne i tolerancyjne, a jednocześnie bardziej odpowiedzialne za przyszłość. Ekonomiści trzeciej fali będą musieli wymyślić nowe modele i wskaźniki, znaleźć nowe kryteria efektywności. Motyw zysku nie może być traktowany jako wyjaśniający wszystko w postępowaniu człowieka. Świat jest zarówno w stanie poszukiwania nowych wartości i motywów postępowania w nowej rodzącej się rzeczywistości, jak i odkrywania tych, które dotąd nie były przez naukę wystarczająco ujawnione i ocenione. [J. Penc]