Kartel - cartel, cartel agreement

organizacja niezależnych producentów zmierzających do wykluczenia konkurencji między sobą poprzez regulację udziałów w zysku, poziomu produkcji i cen, w celu podnoszenia cen i zysków ponad poziomy wyznaczone przez konkurencję.
Rozróżnia się kartele poziome i pionowe. Kartele poziome są to porozumienia branżowe przedsiębiorstw znajdujących się na tym samym poziomie ogólnej struktury działalności gospodarczej (dotyczą produkcji, dystrybucji itp.). Kartele pionowe to porozumienia przedsiębiorstw stanowiących etapy procesu ekonomicznego: chodzi o to, aby kupujący nie miał zbyt wielu możliwości wykorzystania konkurencji pomiędzy oferentami tych samych produktów.
Kartel ustalając minimalne ceny, poniżej których przedsiębiorstwa członkowskie nie mogą sprzedawać swoich wyrobów, w zasadzie likwiduje konkurencję między nimi. Jednakże ich interesy wewnętrzne nie są w pełni zbieżne: często wewnątrz kartelu toczy się walka o przydział kwot produkcyjnych, od których zależą wyniki poszczególnych członków, zachowujących pewną niezależność ekonomiczną.
Kartel różni się od trustu oraz spółki prawa handlowego, ponieważ tworzące go przedsiębiorstwa pozostają niezależne, a od zwykłej umowy między przedsiębiorstwami tym, że często przewiduje powoływanie wspólnych organów lub służb wykonawczych.
Specyficznym kontraktem jest kartel pracodawców; stanowi on organizację zrzeszającą pracodawców, którzy poszukują możliwości ograniczenia liczby przyjmowanych pracowników w celu obniżenia poziomu płac i osiągnięcia większych zysków.
[J. Penc]