Heurystyka - heuristic

sztuka twórczego rozwiązywania problemów, umiejętność znajdowania, wykrywania nowych faktów i związków między nimi; kierunek dociekań sprzyjających kreacji różnych rozwiązań wykorzystujący jako narzędzia badawcze wyobraźnię, intuicję i fantazję. Stosowanie heurystyki w większości przypadków znacznie przyśpiesza rozwiązanie problemów, może doprowadzić do podniesienia jakości tych rozwiązań, ale nie gwarantuje rozwiązania w sposób mechaniczny każdego problemu. Naturalnie nie ma gotowej recepty na wybór i sukces stosowania poszczególnych metod heurystycznych. Każda z nich musi być w sposób twórczy dostosowana do rozwiązywanego problemu, gdyż każda ma swoje przeznaczenie i szczególne obszary zastosowania.
W heurystyce ważniejsze są czynniki emocjonalne w poszukiwaniu rozwiązania niż intelektualne, czynniki estetyczne niż logiczne. Z heurystyki wywodzi się wiele metod twórczego rozwiązywania problemów, m.in. burza mózgów, metoda 635, metoda morfologiczna, synektyka i metoda scenariuszy.
W literaturze poświęconej organizacji heurystyka jest używana zamiennie jako inwentyka czy innowatyka. Mówi się też o heurystyce pragmatycznej. Zainteresowanie heurystyką i jej metodami jest bardzo duże z uwagi na wysoką zmienność środowiska obfitującego w elementy niepewne, probabilistyczne. Jej przedmiotem jest wyszukiwanie, porządkowanie, analizowanie i opisywanie metod rozwiązywania problemów obejmujących wiele rozmaitych sposobów twórczego rozwiązywania problemów.
[J. Penc]