Synektyka - synectics
metoda podejmowania decyzji opracowana przez W. J. Gordona polegająca na świadomym wymuszonym poszukiwaniu podobieństw (analogii) pomiędzy danym obiektem (przedmiotem, wyrobem, faktem, zdarzeniem, nakładem, efektem, rozwiązaniem organizacyjnym, zarządzaniem itp.) a innymi obiektami w celu poznania, przeniesienia i wykorzystania informacji z opisu obiektu znanego na nieznany (wyjściowy). Słowo ,,synektyka” wywodzi się z języka greckiego i oznacza łączenie idei i przedmiotów, które nigdy przedtem nie współdziałały i wydaje się, że nie pasują do siebie. Jej istotą jest więc badanie różnych, pozornie nie związanych za sobą problemów, przy czym świadomie symuluje się podświadomie przebiegający proces działalności twórczej, czyli wywołuje się stany psychiczne, które przyczyniają się do łatwiejszego łączenia ze sobą różnych niezależnych rzeczy, zmiany codziennego sposobu patrzenia i reagowania ludzi na świat i występujące w nim zjawiska, a nawet odsunięcia od siebie na pewien czas schematów, logiki oraz metodologii i poszukiwania rozwiązań problemu w atmosferze intelektualnej gry.
W. Gordon wyróżnia cztery rodzaje analogii:
analogię bezpośrednią (prostą) – poszukiwanie w otoczeniu obiektów podobnych do siebie ze względu na jakąś cechę lub funkcję (najbogatszym źródłem analogii bezpośrednich jest biologia);
analogię symboliczną – wykorzystywaną najczęściej do oznaczania problemu za pomocą symbolu, który może ułatwić użycie innych analogii i uzyskanie niekonwencjonalnego rozwiązania;
analogię personalną (antropomorficzną) – osobista identyfikacja z elementami badanego problemu i poszukiwanie rozwiązań przez analizę zdarzeń między poszczególnymi elementami problemu określanych w kategoriach właściwych dla ludzkich doznań;
analogię fantastyczną (wyobrażeniową) – poszukiwanie rozwiązań w abstrakcyjnym wiecie fantazji stworzonym przez osoby rozwiązujące problem. Wyobrażenie sobie sytuacji baśniowych, nieskrępowanych żadnymi ograniczeniami, jakie niesie rzeczywistość i tworzenie rozwiązań oryginalnych, nie spotykanych w realnym życiu.
[J. Penc]
Zobacz również:
techniki twórczego myślenia
|